De Grebbeberg in Rhenen
Een mooie wandeling is de “Trage Tocht Rhenen” die onder die naam ook te vinden is op internet.
Daar kun je ook de routebeschrijving van deze wandeling downloaden.
https://www.wandelzoekpagina.nl/trage-tochten/maaktragetocht.php?wnummer=14781
Ik maakte deze wandeling op 14 juni 2019.
De Grebbeberg in Rhenen, in het meest zuidoostelijke puntje van de provincie Utrecht, is ongeveer 52 meter hoog. Door de strategische ligging met zicht op de rivier de Nederrijn en op de Betuwe is deze heuvel in het verleden van groot belang geweest. In de 18e eeuw werd hier een verdedigingslijn opgezet, de zogeheten Grebbelinie. De wandeling gaat over deze bekende heuvel waar in het begin van de Tweede Wereldoorlog een ongelijke strijd werd geleverd tegen de vijand.
Vanaf het NS-station Rhenen gaat de wandeling richting de Nederrijn waar je de grote Rijnbrug ziet liggen.
Over de Cuneralaan kom je in het beschermde natuurgebied waar een kleine uitdaging wacht.
Die uitdaging bestaat uit een trap naar de top van de Grebbeberg met maar liefst 260 treden.
Tot voor kort waren het houten traptreden, maar deze zijn vervangen door cortenstaal en hebben een stroef oppervlak zodat het niet glibberig wordt. Handig met regenachtig weer.
Nadat je alle treden hebt genomen ben je boven op de Grebbeberg.
Op de Grebbeberg zijn overblijfselen van wat ooit - als laatste bestemming - een boswachterswoning was. Deze locatie wordt al meer dan een eeuw lang aangeduid met ‘Koningstafel’. Het is de plaats, waar voormalige vorsten konden neerzien op het omliggende land met de voorbij stromende rivier. Althans, dat is het verhaal wat wordt verteld.
Vanaf de Grebbeberg heb je een prachtig uitzicht over natuurgebied De Blauwe Kamer. Het gebied ontleent zijn naam aan een voormalige hofstede die al op een kaart van 1636 voorkomt. Het was toen een aanzienlijk huis. Daarna was er een boerderij genaamd "Blauwe Kamer", en nog later een steenfabriek met dezelfde naam die tot 1975 bakstenen produceerde. Door veranderende productiewijzen kwam een einde aan deze en vele andere kleine steenfabrieken. De uiterwaard kreeg een nieuwe bestemming; door natuurontwikkeling zijn de voorwaarden geschapen om weer een natuurlijke rivieroever te laten bestaan.
Over slingerende paden met mooie bomen, langs vele varens en zelfs een soort kloof in een stuk beukenbos kom je uit bij een doorgaande weg, waarachter het Militair Ereveld van de Grebbeberg is gelegen.
De vele graven maken indruk en hier is geschiedenis geschreven.
Op 10 mei 1940 om 03.55 uur viel het Duitse leger Nederland binnen. Het SS-regiment “Der Führer” moest de IJssellinie en de Grebbelinie veroveren. De IJssellinie werd snel genomen maar de Grebbelinie bood hardnekkig tegenstand.
Tijdens de slag om de Grebbeberg, die drie dagen heeft geduurd, zijn ongeveer 420 Nederlandse soldaten en zo’n 240 Duitse soldaten gesneuveld. De Nederlandse soldaten zijn allemaal hier begraven op het Ereveld.
Iets verwijderd van de begraafplaats heeft men een deel van de loopgraven van destijds nagebouwd.
Uiteindelijk na een afdaling van de Grebbeberg heb je een weids uitzicht over de akkers en een stuk verderop naast een gedeelte waarover het “Klompenpad” loopt, ben ik even gaan zitten en om de meegenomen boterhammen op te eten.
De wandeling gaat vervolgens langs diverse akkers over graspaden waarlangs vele bloemen bloeien.
Weer in het beboste gebied gekomen zie je ze niet zo gauw, maar de geur kan je niet ontgaan. En ja hoor, daar staat er een, een echte stinkzwam!
In het gebied staan nog herinneringen aan de slag om de Grebbeberg, zoals deze kazemat S-17. Gebouwd in 1939 en had een bewapening van 2 zware mitrailleurs. Een kazemat met een bijbehorend verhaal.
Op X-zeit, 3 uur 55 in de vroege ochtend van de 10e mei 1940 overschrijden de Duitse legers de Nederlandse grens. Het aanvalsplan voorziet voor die dag onder meer in de val van de Grebbeberg. “Voor de avond Rhenen bereiken” is de opdracht aan de Duitse 207e infanteriedivisie, voor deze gelegenheid verstrekt met het SS-regiment “Der Führer”. Een vijandelijke troepenmacht van 20.000 man zet koers richting Grebbeberg.
De Nederlandse troepen die de aanval op het centrale deel van ons land moeten opvangen staan opgesteld achter de IJssel en in het gebied van de Gelderse vallei. De taak van de IJssellinie is de vijandelijke opmars te vertragen. De Grebbelinie moet de Duitse oorlogsmachine tot staan brengen. De Grebbeberg vormt de meest zuidelijke punt van de Grebbelinie.
De verdediging van de Grebbeberg is toegewezen aan het Achtste Regiment Infanterie: 2.500 soldaten verdeeld over drie bataljons. Het eerste bataljon is gelegerd op het centrale deel van de Grebbeberg. Het tweede bataljon tegen de flanken van de Greb richting Achterberg en het derde bataljon in de voorpostenstrook halverwege de Grebbeberg en Wageningen.
In de avond van 10 mei arriveren Duitse troepen, met ruime vertraging, in Wageningen. De volgende ochtend markeert Duits artillerievuur het begin van de slag om de Grebbeberg.
Tegen alle Duitse verwachtingen in duurt de slag drie dagen. Drie dagen waarin het gebied op en om de Grebbeberg het toneel is van hevige gevechten. Drie dagen waarin de Nederlandse verdediging zware offers brengt. Voor 420 Nederlandse soldaten betekent de slag het einde van hun leven. Ze zijn geroepen naar de Greb om er vervolgens nooit meer van terug te keren.
Op zondag 12 mei 1940 ziet de bezetting van de kazemat de Duitsers doorbreken bij Kruiponder, een boerderij onmiddellijk ten oosten van de Grift. Dan komen de beide zware mitrailleurs in actie. De vijandelijke opmars ondervindt hiervan ernstige hinder.
Naarmate de middag verstrijkt worden steeds vaker schoten op de rugzijde van de kazemat ontvangen. De overgave is onvermijdelijk als duidelijk wordt dat de Duitsers in grote aantallen achter de kazemat zijn doorgedrongen.
Om 21.00 uur vallen de mitrailleurs stil en gaat de witte vlag omhoog.
Kort daarna marcheert de bezetting met geheven armen haar krijgsgevangenschap tegemoet.
De wandeling voert langs de mooie uiterwaarden van de Nederrijn waarna je nog een keer de 260 treden tellende trap op moet.
Na een mooi gedeelte door het bos van de Grebbeberg kom je bij een verkeersweg met aan de overkant een pannenkoekhuis waarna je linksaf gaat langs deze weg.
Naast het pad door een bosgebied en langs sportvelden groeit het Klein Springzaad. Het plantje behoort tot de familie van de Balsemienen.
Een stukje verder voert de route over een pad waarbij je aan de rechterkant een deel van het Ouwehands Dierenpark ziet. Toen ik er voorbij liep zag ik deze dikhuid.
Uiteindelijk kom je weer bij het startpunt van de wandeling: het NS-station van Rhenen.
Reactie plaatsen
Reacties
mooie foto's
ik ben er gisteren geweest
mooi daar samen met mijn wandelmaatje
ik ben ook begraafplaats geweest indrukwekkend ook
volgende keer gaan we laarsenberg wandeling doen
ben benieuwd
Bedankt voor je reactie Toon.
Weer een prachtige serie Willem!!!