vlootbeek-tocht, montfort
Vanuit de plaats Montfort, ten zuiden van Roermond, loopt een mooie wandelroute van 18 kilometer door een afwisselend landschap van bossen, open gebieden en langs water. Langs de route staan twee kastelen, waarvan één ruïne.
De route kun je downloaden via https://www.klikprintenwandel.nl/wandelroutes/vlootbeektocht
Ik liep deze route op woensdag 6 mei 2020.
Het startpunt van de wandeling is de H. Catharinakerk in Montfort.
Over deze kerk is een bijzonder verhaal te vertellen.
Vanaf 1344 stond er al een kerk die tot 1853 dienst heeft gedaan. Toen werd er een nieuwe kerk gebouwd, maar door geldproblemen duurde het tot 1858 voordat het gebouw af was. In januari 1945 werd Montfort een aantal dagen gebombardeerd maar dat overleefde de kerk met niet al te veel schade. Men had uitbreidingsplannen voor de kerk, maar het bisdom wilde alleen nieuwbouw.
In 1963 is de huidige kerk gebouwd. In de kerk is plaats voor 700 mensen!! Men verwachtte toen dat vele mensen in Montfort zouden gaan wonen die gingen werken in de Beatrixmijn. De Staatsmijn Beatrix zou de vijfde Staatsmijn worden. De bouw startte in 1954 in Herkenbosch, maar werd in 1962 stilgelegd toen er een diepte van 710 meter was bereikt. De mijn is nooit in gebruik genomen, want in die tijd werd duidelijk dat aardgas en aardolie de rol van steenkool gingen overnemen. Aangezien alle mijnen werden gesloten en er dus ook geen forensen naar Montfort kwamen, heeft men hier dus een wel erg grote kerk.
Al snel na het startpunt kom je bij de ruïnes van kasteel Montfort.
Kasteel Montfort dateert uit 1260 en was eeuwenlang een van de grootste kastelen van Nederland. Het werd door Hendrik van Gelre, prins-bisschop van Luik, gebouwd, op een heuvelrug in het waterrijke Vlootbeekdal. Het kasteel werd via een dam omringd door watervlaktes en onbegaanbare moerassen (waaronder het Reigersbroek), zodat het goed beveiligd was tegen vijanden Door deze ligging, het veelhoekige grondplan en de dikke natuurstenen muren was het praktisch onneembaar. Na Hendrik's dood in 1285 hoorde kasteel Montfort bij het graafschap Gelre. Graaf Reinoud I erfde het geheel en hij heeft naar alle waarschijnlijkheid de hoofdtoren van het kasteel, de Grauwert, voltooid. Zijn oudste zoon, Reinoud II, heeft hem vanwege wanbestuur van 1320 tot aan zijn dood in 1326 opgesloten in de kerkers van de Grauwert. Reinoud II heeft de woonvertrekken daarna uitgebreid en vernieuwd aangezien hij er regelmatig verbleef met zijn hofhouding.
Na hem heeft kasteel Montfort nog dienstgedaan als residentie van de landsheer. Ook woonde er de drossaard, een rechterlijk ambtenaar, die met 27 man personeel zorgde voor de verdediging en het bestuur van het district.
Na de uitvinding van het buskruit en het gebruik van kanonnen werd het kasteel rond 1536 met vestingwerken uitgebreid. Door de veldtocht van Karel V werd het in 1543 flink beschadigd en is het volledig uitgebrand. In 1685 heeft men de vestingwerken gesloopt en de grachten gedempt. De Grauwert werd grotendeels opgeblazen.
De drossaard bleef wonen in de resterende gebouwen. Hij heeft zuidelijk, aan de overzijde van de Huysdijk, een symmetrisch tuinencomplex laten aanleggen. Rond 1780 werd het woonkasteel gesloopt waarna een ruïne overbleef. Een Roermondse papierfabrikant heeft rond 1850 een buitenverblijf gebouwd op de resten van de noordoostelijke toren van waaruit hij jachtpartijen organiseerde. Men noemde dat buitenverblijf het “Jachtslot”. Dit is in de jaren 2005-2006 gerestaureerd en er is een bezoekerscentrum in gehuisvest.
In 2011 werd er een groot middeleeuws keldercomplex ontdekt dat in de jaren 2015-2017 is gerestaureerd. Ook de kasteeltuin is toen opnieuw aangelegd.
De moeite waard voor een bezoek.
Voorbij het kasteel loop je een landbouwgebied in, gevolgd door bosgebied. Dit natuurgebied van Landgoed Roozendaal, met een oppervlakte van 306 ha, ligt tussen Montfort en Sint Joost. Onder Rozendaal vallen de landgoederen Rozendaal en Schrevenhof en percelen in het Reigersbroek. Samen vormen ze een compleet beekdallandschap met laaggelegen grasland begrensd door bos op stuifzandruggen. Het is een mooi, afwisselend gebied van bos en open landschap.
In het bos loop je over mooie paden, waar jonge Koningsvarens hun best doen om zo hoog mogelijk te groeien. Ook ligt er een klein stuifduingebied.
Het bos uitkomend gaat de route ongeveer een kilometer langs landbouwgronden en bosranden. Daarna links om de buitenste bebouwing van Montfort heen (zie punt 3 van de routebeschrijving). Daarbij vallen de rode klaprozen op die in de berm bloeien.
Na het oversteken van een verharde weg kom je in natuurgebied ’t Sweeltje. (Punt 4 van de routebeschrijving.) Dit gebied ligt in het dal van de Vlootbeek. Het is een bosgebied met daarnaast een aantal gras- en hooilandpercelen in een agrarisch cultuurlandschap. Het Limburgs Landschap heeft in 2000 alle boseigendommen van de toenmalige gemeente Ambt-Montfort gekocht.
’t Sweeltje ligt op een stuifduinengordel uit de voorlaatste ijstijd die loopt van hier via Roermond tot Mook bij Nijmegen. De zandbodem is voedselarm en droog en daarom ongeschikt voor landbouw. Om winst van de gronden te halen is er veel bos geplant. Het gebied bestaat voor het grootse deel uit naaldbos met grove den. Op diverse plaatsen groeien nu loofbomen. Ook zijn er kleine restanten van heidegebieden.
De route loopt hier over smalle bospaden en gaat over enkele heuvelruggen.
Na de bospaadjes gaat de route over bredere paden door een bosgebied waarbij je voorbij een schuilhut loopt. Gelukkig hoefde ik daarvan geen gebruik te maken met dit mooie zonnige weer.
Aangekomen bij het dorp Sint Odiliënberg loop je om de grote natuurbegraafpaats Bergerbos heen.
(Punt 6 van de routebeschrijving.)
Een stuk verderop kom je bij het buurtschap Reutje. De naam is afgeleid het woord ‘rade’ of ‘rode’ en dat betekent weer het rooien of ontginnen van bos. De wandelroute gaat hier naar het kasteel Aerwinkel.
Aerwinkel werd voor het eerst genoemd in 1544 en was waarschijnlijk een hoeve Wanneer het toenmalige huis is verdwenen is niet bekend.
Het huidige kasteel Aerwinkel werd tussen 1854 en 1856 gebouwd in opdracht van de Hasseltse (België) president van de rechtbank Pierre Mathieu Geradts door de bekende Roermondse architect P.J.H. Cuypers (1827-1921). Cuypers heeft ook rond het kasteel een tuin aangelegd in Engelse landschapsstijl welke gelegen is tussen Posterholt en buurtschap ’t Reutje. Omstreeks 1900 werd het kasteel op de zuidhoek uitgebreid met een serre met glas in lood ramen. Aan weerskanten van de vooruitspringende gevelpartij in de voorgevel werden twee vierkante torentjes toegevoegd ter vergroting van de sanitaire ruimtes. Het kasteel en de tuinen zijn particulier eigendom. Er is veel geïnvesteerd in restauraties van zowel het kasteel als de tuinen. Omdat dit alles handenvol geld kost is men gestart met huwelijksvoltrekkingen en rondleidingen. Op de Dag van het Kasteel is alles te bezichtigen. Een bijbehorende Tiendschuur is ook gerestaureerd en is nu een horecagelegenheid met terras.
Na een laatste blik op het kasteel kom je langs een weiland waar enkele lama’s rondlopen.
Vervolgens gaat de wandeltocht over een prachtige laan met statige eikenbomen langs weer een landbouwgebied naar een bosgebied.
In dat bosgebied, het Munnichsbos (monnikenbos), staan machtige beuken die als het ware de pilaren vormen van een imposant kerkgebouw. Men noemt het hier daarom de “Kathedraal van het Munnichsbos”. Dit oude natuurbos bestaat voor een deel uit ongerepte natuur.
Het Munnichsbos is een smalle strook bos langs beide oevers van de Vlootbeek. (Punt 9 van de routebeschrijving.)
Hoewel voor het grootste deel vergraven is de Vlootbeek van huis uit een natuurlijke beek, die liep in een oude bedding van het riviertje de Roer. Tussen 1650 en 1653 werd het deel achter Kasteel Montfort gegraven om de omgeving van dit kasteel te ontwateren. Ook werd door de beek kalkrijk water naar de ontgonnen veengebieden, zoals Grootbroek, geleid. De beek heeft een natuurlijk verloop in de natuurgebieden Munnichsbos en ’t Sweeltje, gelegen tussen Montfort en Posterholt.
In het Munnichsbos lijkt de tijd dan ook stil te hebben gestaan. Na het passeren van het brugje over de Vlootbeek kun je rechts van de 4-sprong het pad inlopen. Je komt dan bij een hoeve uit 1737 met een historische tiendschuur (foto boven-midden), die nog altijd in originele staat is. De stallen in de tiendschuur waar in de winter de koeien staan, zijn nu leeg (beide foto's hieronder).
Deze hoeve, Hoeve Munnichsbos, heeft ooit aan een abdij toebehoord. Boven de hoofdingang van de hoeve is een gevelsteen ingemetseld met het wapen van Anna Francisca van der Heyden de Belderbusch. Zij was destijds de abdis van de Munsterabdij in Roermond. De abdij werd door de Franse overheid in 1797 opgeheven zodat de stiftdames ergens anders onderdak moesten zien te vinden. Alle goederen van de abdij kwamen onder beheer van de Nationale Domeinen. Hoeve Munnichsbos werd pas in 1826 verkocht.
Een mooi verslag met prachtige foto's over Hoeve Munnichsbos kun je vinden op: http://www.schumulder.nl/elly/Munnichsbos.htm
Terug naar de 4-sprong en de route vervolgend loop je over diverse bospaden door het mooie Munnichsbos.
Na geruime tijd kom je op een smal bospad wat parallel loopt aan de Vlootbeek (punt 11 van de routebeschrijving) en verderop over een graspad tussen de beek en grasland.
Bij een brugje stuit je op een informatiepaneel. Er wordt melding gemaakt van de vondst van een Romeinse schat.
Een gedeelte langs de Vlootbeek is heringericht en de gronden langs de oevers worden weer meer aan de natuur overgelaten waardoor men oude flora en fauna hoopt terug te krijgen. De oevers werden afgevlakt en op sommige plaatsen heeft men de beek wat meer laten meanderen. Bij die grondverplaatsingen werd bij toeval een Romeinse muntschat ontdekt bestaande uit 65 zilveren denarii en 6 gouden Aurei. De munten zijn waarschijnlijk verstopt tijdens de roerige tijden rond het jaar 69 na Chr., toen in deze streken de Bataafse Opstand onder leiding van Julius Civilis tegen de Romeinen heeft plaatsgevonden. De jongste munten, niet minder dan acht stuks, stammen namelijk precies uit het jaar 69 na Chr. Van een vijftal afbeeldingen van deze munten zijn uitvergrotingen in hardsteen vervaardigd die in grote maaskeien in de buurt van de vindplaats en langs het Pieterpad zijn geplaatst. De munten zelf zijn te bewonderen in het Roerstreekmuseum in Sint Odiliënberg.
Langs het pad in de richting van Montfort staan diverse bloeiende planten.
Op de linkse foto de geraniumsoort "Robertskruid". Op de middelste foto de "Stinkende Gouwe" en rechts de "Grote Muur".
Het laatste gedeelte van deze tocht gaat over een smal pad, met aan de linkerzijde de Vlootbeek, richting het start- en eindpunt.
Reactie plaatsen
Reacties
Bedank! Inderdaad mooie zwart/wit foto's met nu ook koeien op de stal. Hoe de koeien er gestaan hebben Is mij nu duidelijk.
Hallo Adrie,
Jij hebt op deze site enkele foto’s gezien die ik heb gemaakt in de tiendschuur van hoeve Munnichshof. Je vroeg je af hoe de koeien hier staan opgesteld als ze op stal staan.
Ik ben gaan zoeken en vond een site waarop een mooi verhaal over de hoeve staat en over de 3 gebroeders die er wonen. Er staan mooie zwart/wit foto’s op van de koeien in de stal.
Ik heb de link inmiddels ook op mijn site gezet, zodat bezoekers daar ook eens op kunnen kijken.
Ik hoop dat hiermee veel duidelijk is geworden.
Vooral de rechtse foto heeft mij bezig gehouden. Wat ik vreemd vond op deze foto is de breedte en de plaats van het rooster dit zit in het midden. Bij een volwassen koe zou het rooster onder de koe zijn dit is niet erg voor de hand liggend. Omdat zowel links en rechts drinkbakken zitten vermoed dat dit een kalverstal is waarbij de kalveren links en rechts van het rooster stonden.
Dank je wel Adrie. De hoeve is niet zomaar te bezoeken. Ik ben er gewoon naar toe gelopen en heb even in de Tiendschuur gekeken. Op de foto's zie je de roosters in de vloer (goed te zien op de rechtse foto) en daarop staan de koeien als ze in de stal zijn. Op de linkse foto het looppad waar de koeien met hun koppen naar toe gericht staan.
Mooi verslag! Is hoeve Munnichsbos tegenwoordig te bezoeken of ben je op goed geluk gaan kijken? Het interieur is heel apart ik kan mij maar moeilijk een beeld vormen hoe de koeien in de stal hebben gestaan omdat er ook drinkbakken bij het loopgedeelte langs de muren zitten. In het midden is duidelijk links en rechts van het looppad zijn er drinkbakken en een sleuf voor het voer.