naar het zevendal, molenhoek
Een aardige wandeltocht in het noordelijkste puntje van de provincie Limburg over de Mookerheide en door het mooie Zevendal,
naamgever van deze wandeling. Het dal ligt tussen de Sint Jansberg in het zuidoosten en de Mookerheide.
Ik liep deze route op de eerste herfstdag van 2020 (22 september) bij prachtig zonnig weer.
De routebeschrijving kun je vinden en downloaden via
https://www.klikprintenwandel.nl/wandelroutes/naar-het-zevendal
De route begint bij het NS-station Mook-Molenhoek. Het lijkt een nieuw station en dat is het ook. Het heeft wel een turbulente geschiedenis. In1883 was hier al een treinstation met de naam “Station Mook” en in 1891 werd de naam gewijzigd in “Station Mook-Middelaar”. Vanaf 15 mei 1938 werd het station gesloten voor personenvervoer, maar tijdens de Tweede Wereldoorlog werd dat in mei 1940 weer ongedaan gemaakt om vervolgens in datzelfde jaar in oktober het station maar helemaal te sluiten. In 1975 werd het oude stationsgebouw (zie de zwart-wit foto) afgebroken. In mei 2009 werd op deze plaats het huidige nieuwe station geopend en werd “Station Mook-Molenhoek” genoemd.
Vanaf perron 2 kom je al snel bij het bord “Mookerheide” en loop je via een trap het natuurgebied in.
De Mookerheide is een gebied met veel bossen en uitgestrekte heidevelden. In het verleden is hier veel strijd geleverd en daarvan zijn nog restanten uit de 17e eeuw bewaard gebleven welke verderop tijdens de wandeling zichtbaar zijn in het landschap.
Over een grindpad lopend kom je bij een schuur met de naam “Scottisch Barn”. Het is oorspronkelijk een stal voor vier paarden met een koetshuis. Het behoorde toe aan Jachtslot Mookerheide wat zo’n driehonderd meter verderop ligt.
Jachtslot Mookerheide is in 1904 gebouwd. De opdrachtgever van de bouw van het jachtslot was Jan Jacob Luden (1877-1935), een nazaat van vermogende bankiers. Op jonge leeftijd wees geworden, had hij een zeer groot vermogen geërfd. Hij bezat veel vastgoed en had de wens zelf een landgoed te stichten; dit werd Landgoed Mookerheide. Het landgoed moest ‘natuur en kunst’ in zich verenigen, waarbij het jachtslot als de factor ’kunst’ werd gezien. Kosten noch moeite werden gespaard en een zeer uitbundig in jugendstil gedecoreerd en van alle gemakken voorzien huis komt tot stand, met een torenkamer met een ongekend uitzicht. Overal in huis beschikte men over elektriciteit, centrale verwarming, een huistelefoon en stromend koud en warm water. Wat een enorme luxe was in die tijd. Luden verkocht het jachtslot met landgoed echter al vrij snel aan Antonius Marinus Vroeg. Het landgoed is tot 1947 in particulier bezit geweest. Vervolgens is het terrein verkocht aan de Zusters Dominicanessen van Bethanië, die hier een klooster en internaat (voor uit huis geplaatste meisjes) vestigden.
In 1985 werd Natuurmonumenten eigenaar. Het jachtslot met tuinen werd in erfpacht uitgegeven aan een horecaondernemer die er 30 jaar een hotel-restaurant runde. Toen kwam het leeg te staan en is Natuurmonumenten bezig het jachtslot te restaureren. Dat ligt in lijn met het opknappen van het gehele landgoed. Tussen 2013 en 2016 zijn de historische tuinen en de kassen reeds gerestaureerd. Sinds 2019 is op het landgoed ook een natuurbegraafplaats gevestigd. In totaal bezit natuurmonumenten in de Mookerheide een gebied van 235 ha.
Voorbij het jachtslot gaat de route verder over fraaie paden en door een gebied waar grote percelen met natuurbegraafplaatsen zijn gelegen.
Over een grindpad met de naam “Lindenlaan” (zie punt 2 en 3 van de routebeschrijving) kom je uit het bosgebied en loop je een stukje tussen akkers en daarna langs een bosrand richting de buurtschap Bisselt.
Langs de weg zag ik op een restant van een omgezaagde boom een mooie geel/oranje gekleurde Zwavelzwam.
Bij buurtschap Bisselt staat een waterput met de naam “Alde Put”. Het heeft veel moeite gekost om de waterput te bouwen. De eerste plannen voor het graven van deze put dateren al van 1887. De raad van de gemeente Mook en Middelaar heeft op 31 augustus 1913 een verzoek gericht aan Provinciale Staten om subsidie te krijgen ter tegemoetkoming in de kosten van de bouw van een drinkwaterput in het gehucht “Bisselt” onder de afdeling Mook. Die subsidie werd afgewezen. De gezamenlijke inwoners van Mook en Middelaar bleken niet bij machte om de aanleg ervan geheel te bekostigen. Toen heeft de eigenaar van Jachtslot Mookerheide het ontbrekende bijgepast en aldus kon met de bouw worden begonnen. De put is 56 meter diep en de bewoners waren maar wat blij met die put. Je kunt je wel voorstellen hoeveel moeite het moet hebben gekost om water van 56 meter diepte emmertje voor emmertje omhoog te takelen. Tot 1945 was dit de enige drinkwatervoorziening voor de bewoners van Bisselt. De oorspronkelijke overkapping en het draaimechanisme is door oorlogshandelingen vernield. In 1996 is de put gerestaureerd. De put is afgedekt met een ijzeren rooster en men noemt de put sindsdien ook wel “echoput”.
Bij de waterput steek je de doorgaande weg over en volgt dan het pad door de bosrand waar je in het Groesbeekse Bos komt. Na een kleine kapel volg je het pad het bos in (zie punt 4 van de routebeschrijving) en kom je bij een fraaie beukenlaan. Iets verderop langs een bosrand en daarna tegenover een woning richting het Zevendal.
Via een mooi pad met de naam “Zevendalsebaan” kom je langs een aantal zwerfstenen en zie je het Zevendal recht voor je. De route gaat door het dal richting de Sint Jansberg en na zo’n 800 meter bij een bankje volg je naar rechts het pad langs een woning richting een bosgebied.
In het bosgebied van de Mookerheide gaat de route over dalende en stijgende paden waarna je via een klaphek opeens bij een groot heidegebied uitkomt.
Het is een prachtig gebied met fraaie vergezichten.
Je ziet de kerk van Cuijk met de twee torens en hier en daar de glinstering van de rivier de Maas.
Ook lopen hier Schotse Hooglandrunderen rond die het gebied begrazen. De route loopt helemaal over het heidegebied over leuke paadjes. De heide is in deze tijd van het jaar bijna geheel uitgebloeid.
Via een klaphek verlaat je het heidegebied (zie punt 7 van de routebeschrijving). Langs het pad zijn de bladeren van de Amerikaanse eik al aan het verkleuren. Een duidelijk teken van de herfst.
Langs de bosrand en langs een weiland wat door prikkeldraad is afgezet, gaat de wandeling verder door het natuurgebied van de Mookerheide.
In het gebied staat een uitkijktoren waar je van bovenaf een fraai uitzicht hebt op de omgeving. Ook hier zie je kerktorens van Cuijk in de verte.
Vanaf de 12 meter hoge uitkijktoren zie je de “Mookerschans” liggen. Het is een voormalig aarden verdedigingswerk op de stuwwal tussen Nijmegen en Mook en werd vermoedelijk in de tweede helft van de zeventiende eeuw gebouwd door de Staatse troepen tijdens het bewind van stadhouder Willem III.
Het is gebouwd als een vierkant met aan de noordzijde bastions en aan de zuidzijde halve bastions. De schans heeft een afmeting van ongeveer 70 bij 70 meter. Een paar kilometer naar het noorden ligt de “Heumense Schans”.
Of de beide schansen ooit daadwerkelijk zijn gebruikt is niet bekend.
Na te hebben genoten van het uitzicht daal je de trap weer af en loop je over de "Mookerschans" verder.
De route verder volgend kom je uiteindelijk via een klaphek bij een pad met traptreden waarna je op het hoger gelegen deel van de heide bij de “Heumense Schans” staat. Hij wordt ook wel de ”Sterrenschans” genoemd vanwege de vorm van een vijfpuntige ster.
Op de luchtfoto van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (hieronder) is dat duidelijk te zien.
Op de Mookerheide is in de geschiedenis veel krijgsgeweld geweest. De Slag op de Mookerheide in 1574 vond er plaats. Lodewijk van Nassau en Hendrik van Nassau, de twee jongere broers van Willem van Oranje, vochten hier tegen de Spanjaarden tijdens de Tachtigjarige Oorlog.
Frederik Hendrik van Oranje verzamelde zijn troepen in 1629 op de Mookerheide om van daaruit te vertrekken naar ’s-Hertogenbosch. Een par dagen na zijn vertrek van de heide begon hij aan het Beleg van ’s-Hertogenbosch.
Later zijn de beide genoemde schansen aangelegd tijdens de periode van stadhouder Willem III van Oranje en eind 17e eeuw liet hij zijn leger oefenen op de Mookerheide.
Ook in de Tweede Wereldoorlog is hier flink gevochten. In het heidegebied zijn kraters achtergebleven van bominslagen. Op 17 september 1944 landde vlak bij dit gebied het gedeelte van de 82e Amerikaanse luchtlandingsdivisie dat tijdens Operatie Market Garden de opdracht had gekregen om de Waalbrug van Nijmegen in handen te krijgen en tenminste een brug over het Maas-Waalkanaal te behouden. In februari 1945 gebruikte de Britse 21e legergroep onder bevel van Bernard Montgomery deze omgeving als uitvalbasis voor Operatie Veritable om via het aangrenzende Reichswald door te stoten naar de Rijn.
Na de “Heumense Schans” gaat de route verder over de heide tot voorbij een klaphek.
Door een gedeelte van het bos (daar heb je tussen de bomen zicht op het NS-station Mook-Molenhoek) loop je weer naar het startpunt van deze wandeling.
Reactie plaatsen
Reacties
Dank je voor het compliment Toon. En het is werkelijk een prachtig wandelgebied.
De weerspiegeling van het jachtslot in het water vind ik een bijzonder mooie foto.
Mooie verslag en foto's! Met het jachtslot heeft men grote plannen als alles volgt plan verloopt gaat zelfs het wit verdwijnen en maakt plaats voor oud roze, de originele kleur. De naam van de schuur "Scottisch Barn" altijd al een vreemde naam gevonden het kan te maken hebben met de bouwstijl. Ik had de naam zelfs niet gekend als er geen wegwijzerbord had gestaan met daarop de naam "Scottisch Barn", bij mijn laatste bezoek aan de Mookerheide was het wegwijzerbord verdwenen.
Mooie omgeving.