heidemoore-tocht vanaf belfeld over duits grondgebied


Deze wandeling heb ik onder het hoofd Duitsland geplaatst, omdat de tocht bijna geheel over Duits grondgebied gaat.

De wandeling begint in het Nederlandse natuurgebied Holtmühle bij het Limburgse dorp Belfeld (ten zuiden van Venlo). Als snel passeer je de Duitse grens en kom je in het Duitse natuurgebied Heidemoore en het Brachter Wald. Het Brachter Wald is een omheind gebied waar ooit een enorme hoeveelheid munitie lag opgeslagen. Nu is het een beschermd natuurgebied. Langs diverse vennen en een bos met mammoetbomen passeer je uiteindelijk weer de grens met Nederland en kom je uit bij het startpunt.

Ik liep deze fraaie tocht van 19 kilometer op 17 maart 2020.

De routebeschrijving kun je vinden op www.klikprintenwandel.nl/wandelroutes/heidemooretocht


De wandeling start vanaf het parkeerterrein van Droompark Maasduinen in Belfeld.

Al snel verlaat je de verharde weg en loop je over paden door het Nederlandse natuurgebied Holtmühle.

In natuurgebied Holtmühle stroomde heel lang geleden de Maas die hier lagen van klei, grind en zand heeft afgezet. Door die verschillende grondsoorten ontstonden er natte en droge gedeelten. Daardoor kwam er ook  een grote diversiteit aan planten. In de bossen staan naast grove dennen ook eiken. Staatsbosbeheer maakt er diverse open plekken zodat daar allerlei zaden kunnen ontkiemen. Dode bomen werden vroeger opgeruimd, maar men laat die nu bewust liggen om als schuilgelegenheid te dienen voor dieren en insecten. In het gebied liggen ook diverse poelen die zorgen voor een rijk waterleven. Kikkers, padden en salamanders voelen zich daar thuis. Aan de voet van de hellingen ligt grasland en daar laat men koeien en paarden grazen waardoor men hoopt dat vele plantensoorten, die in een weiland kunnen voorkomen, er terugkeren.


Door het heuvelachtige gebied gaat het pad soms over trappen en heb je soms een uitzicht over de Maasvallei.


In Duitsland kom je in het beschermde natuurgebied Heidemoore (punt 3 van de routebeschrijving) en loop je over diverse bospaden door het bosgebied.

 

De naam Heidemoore betekent veengronden. Door de aanwezigheid van ondoorlatende leemlagen dicht aan de oppervlakte ontstonden hier uitsluitend door regenwater gevoed hoogveen en heidevennen. Ook al is door de kleinschalige turfwinning in het verkleden de oorspronkelijke hoogveenvegetatie grotendeels verdwenen, zijn er nog steeds karakteristieke planten en dieren. De heidevennen liggen als eilandjes in het vooral uit dennenbos bestaande boscomplex langs de grens met Nederland.


In het gebied liggen komvormige open plekken en soms kijk je vanaf een heuveltop op het lager gelegen gebied. Vanwege de aanwezigheid van klei en grind waren er diverse groeves actief. Tegenwoordig zijn er nog twee in bedrijf.

Op de foto rechts zie je een groeve op de achtergrond. Nu en in de toekomst wordt er steeds meer aan natuurontwikkeling gedaan.


Verder lopend kom je opeens uit bij een omheind gebied (punt 5, 6 en 7 van de routebeschrijving) met verderop een doorgang.

Vanaf 1945 gebruikte het Britse Rijnleger het gebied om niet-ontplofte munitie op te blazen, wat vaak tot bosbranden leidde. In 1948 begon ze het gebied af te schermen en uit te breiden tot het grootste munitiedepot van Europa.

Het heeft een oppervlakte van ongeveer 12 vierkante kilometer en is omgeven door een drie meter hoog en 19 kilometer lang veiligheidshekwerk van ijzergaas, dat kort voor sluiting van het depot werd vernieuwd. Op een aantal plaatsen zijn hierin doorgangen gemaakt voor fietsers en voetgangers. 

De opslagplaats is bijna 50 jaar in gebruik geweest van 1948 tot september 1996. Er lag gemiddeld rond de 50.000 ton aan munitie die bedoeld was voor het Britse Rijnleger in Duitsland. Een opmerkelijk feit is dat in 1984 een kernbom van een vrachtwagen was gevallen en dat werd pas in 2007 bekendgemaakt.  

Het arsenaal omvatte het volledige assortiment van munitie, van de pistoolkogel tot het artillerieprojectiel van het grootste kaliber, van de landmijn tot de vliegtuigbom. Het vervoer hiervan gebeurde per trein en per vrachtauto. Een uit 45 wagons bestaande munitietrein kon binnen twee uur worden volgeladen. De laadperrons (zie foto rechtsonder) waren in de herfst van 1990 dag en nacht in gebruik, toen het Britse invasieleger in de eerste Golfoorlog vanuit het Brachter Wald compleet van munitie werd voorzien. Na sluiting is vrijwel het gehele complex overgedragen aan de Nordrhein-Westfalenstiftung Naturschutz,

De oude vakken waarin de munitie lag opgeslagen zijn nog wel intact gebleven, maar verder neemt de natuur de ruimte weer terug. (foto links en rechtsboven)


Volgens een aankondiging op een van de bomen is de honingbij hier ook aanwezig. Er zullen hier dan wel bijenkorven worden geplaatst. Een goed idee, want de honingbij neemt in aantallen af.

Een stukje verder op het terrein staat een hoge uitkijktoren van de brandweer. Ter bestrijding van bosbranden is deze toren gebouwd in 1943.

Bij de aardbeving bij Roermond in 1992 is hij beschadigd en geraakt en sindsdien niet meer in gebruik.


 

 

De tocht vervolgend kom je weer in de buurt van de Nederlandse grens (zie punt 8 van de routebeschrijving), maar je blijft op Duits grondgebied.

 

Even voorbij restaurant De Witte Steen zag ik vanaf een afstand een prachtig edelhert.

Het werd hier in gevangenschap gehouden binnen een omheining.


Omdat je langs de grens loopt, kom je er ook grenspalen tegen.

Hier staat grenspaal 430, welke in het jaar 1818 is geplaatst. Zijn eeuwenoude voorganger, “de Grijze Paal”, staat er ook bij.

 

Deze stenen grenspaal, ook wel Grijze of Groene Steen genoemd, vormt een van de weinige oorspronkelijke grensmarkeringen tussen de hertogdommen Gelre en Gulik. Hij markeerde tevens het oostelijk beginpunt van de grens tussen de dorpen Beesel en Belfeld. De steen is voor het eerst op een kaart uit 1690 aangegeven, maar vermoedelijk staat hij hier al veel langer. Enkele honderden meters zuidelijker stond zijn soortgenoot de Witte Steen.

 

Met het ‘Traktaat van Aken’ van 26 juni 1816, ook wel het ‘Grenstraktaat’ genoemd, heeft Pruisen een verdrag gesloten met het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Het verdrag legde de onderlinge grens van beide landen vast vanaf het noordelijkste punt van de provincie Limburg tot het drielandenpunt met Frankrijk bij Schengen. Er werden eerst houten grenspalen geplaatst, maar halverwege de 19e eeuw vervangen door de huidige obeliskvormige exemplaren.


De wandeltocht gaat weer richting natuurgebied Heidemoore. Het gebied wordt veel gebruikt door recreanten, maar ruiters zijn niet overal welkom. En gezien het bord aan de boom is dat al geruime tijd zo!  Tussen de bomen door zie je in de laagten hier en daar een verscholen ven liggen.

 

En ook hier heeft harde wind de zwakke bomen doen vellen.


De Heidemoore is een mooi wandelgebied met prachtige natuur.

Je loopt er langs diverse vennen, zoals het Sonsbeek Ven, het Lange Ven en het Galgenvenn.

Aan de rand van het Galgenvenn groeven onze voorouders talrijke kuilen.

In deze “vlasrootputten” legden zij de stengels van geoogste vlasplanten, die vervolgens verder werden bewerkt tot linnen. Uit veel van de zichtbare putten is het slik verwijderd, waardoor er nieuwe leefgebieden ontstonden voor planten en dieren.  Typische planten op deze veengronden zijn de roze bloeiende dopheide, het slanke wollengras, de zachte berk, de grauwe wilg, het bentgras en veenmossen. Diverse soorten salamanders en libellen behoren tot de karakteristieke fauna.


Na diverse smalle en bredere paden loop je in de richting van “Hühnerkamp” een deel van het natuurpark. De naam is ontleend aan de korhoenders die hier vroeger veel voorkwamen. Het gebied is lange tijd in gebruik geweest als landbouwgrond, maar enkele jaren terug is het aangekocht voor natuurontwikkeling.

 

Wat trouwens opvalt dat je tijdens de wandeling veel jachthutten ziet. Ze worden ook wel hoogzit genoemd. Vanuit die hutten wordt geschoten op wilde zwijnen en reeën.

In de omgeving ligt een sequoiapark. Het park is geopend van april tot oktober en ik was daarvoor dus te vroeg. Verder lopend kwam ik deze mammoetbomen toch nog tegen in een bos.


 

 

In het gebied vindt ook noodzakelijke houtkap plaats en hier en daar liggen de gevelde boomstammen opgestapeld.

Als je dan een overblijfsel ziet van een afgestorven exemplaar, vind ik dat persoonlijk toch mooier.

En in deze tijd van het jaar staat de Sleedoorn in volle bloei.


De wandeling gaat weer richting de grens met Nederland en je komt langs café Maalbekerhöhe. Leuk om daar een kop koffie te drinken, maar helaas op last van de overheid gesloten in verband met het coronavirus.

Dan maar verder waar je de grens oversteekt bij grenspaal 437, waarna je weer uitkomt op de Maalbekerweg. Verderop is het eindpunt van deze wandeling.


Reactie plaatsen

Reacties

Adrie Raaijmakers
6 maanden geleden

Helaas kan Willem van Gerwen, de schrijver van bovenstaande artikel niet meer antwoorden. Willem van Gerwen is ongeveer twee jaar geleden overleden zijn nabestaanden bieden nog steeds de mogelijkheid van zijn wandelverslagen te genieten. De wandeltocht is 19km en te vinden op de Klik, Print en Wandel site.

Rieky
6 maanden geleden

Hallo
Ik wilde vragen hoeveel kilometer is deze wandeling
Groeten Rieky

Toon Sanders
3 jaar geleden

Deze had ik nog niet gezien, ook mooi.

Francine
4 jaar geleden

Hoi Willem

Deze is ook een mooie site

WANDELGIDS LIMBURG.

MET VRIENDELIJKE GROET
FRANCINE

Willem van Gerwen
4 jaar geleden

Ik vind het ook leuk om achtergrondinformatie te vergaren en daarmee de wandelingen misschien nog interessanter te maken. Bedankt voor je reactie Adrie.

Adrie
4 jaar geleden

Mooi verslag en fotoreportage! De extra achtergrond informatie maakt een wandeltocht toch aantrekkelijker om te lopen. De eerste keer dat ik bij ingang stond van het voormalige munitie depot met uitzicht over best brede rechte paden twijfelde ik om erdoor te lopen. Eenmaal de geschiedenis kende kijk je er toch met heel andere ogen naar.


Maak jouw eigen website met JouwWeb