smalwater-tocht bij Lennisheuvel (gemeente Boxtel)


In januari een rondwandeling gemaakt vanuit het centrum van Lennisheuvel.

De tocht gaat door de natuurgebieden Smalwater en Kampina, waarbij je een flink stuk langs de rivieren de Beerze en de Kleine Aa loopt.

De uitstekende routebeschrijving kun je vinden en downloaden op www.klikprintenwandel.nl/wandelroutes/smalwatertocht


Ik vroeg mij af waar de naam “Lennisheuvel” vandaan komt.

Na enig speurwerk vond ik twee verklaringen.

 

De naam zou van een Romeinse veldheer, genaamd Leonidas, afkomstig zijn. In vroegere tijden hebben de Romeinen in Brabant vestigingen gehad en de naam Leonidas zou verbasterd zijn tot Leunis of Lennis. Lennisheuvel zou gebouwd zijn op overblijfselen van die Romeinse vestiging.

 

Een andere verklaring wordt door deskundigen voor mogelijk gehouden. Zij menen dat de naam Lennisheuvel verklaard kan worden als “een verhoging in het landschap, bewoond door een persoon met de naam Lennen of een daaraan verwante naam”.

 

 

 

De wandeling start bij de Sint Theresiakerk in Lennisheuvel.  Er is genoeg gelegenheid voor het parkeren van de auto. Met de rug naar de kerk loop je rechtsaf door de straat Lennisheuvel (heeft dezelfde naam als het dorp).


Als snel kom je langs een bijzonder gebouw op het adres Lennisheuvel 93 op de hoek van een kruising.

(Zie ook onder de kop Brabant bij Wandeling in het Groene Woud.)

Het is een rijksmonument met de naam “Den Eijngel”. De bewoning ervan gaat terug tot 1494 en deed dienst als bierbrouwerij, herberg en boerderij. Vroeger waren er zeer veel bierbrouwerijen en dat was maar goed ook, omdat het water niet te vertrouwen was. Als herberg lag het aan de belangrijke handelsroute van ’s-Hertogenbosch naar Turnhout en was het een geliefde pleisterplaats.

Het gebouw was in een slechte staat toen het in 2012 eigendom werd van Leo Koenraads en Carly Brussé. Zij besloten het met behoud van de cultuurhistorische waarden duurzaam te restaureren en weer aansluiting te zoeken bij de vroegere publieke en logiesfunctie.

Zij gaven het pand ook de naam “Den Eijngel” naar een passage uit een document uit 1794 ‘…daar uijt hanght Den Eijngel…’. Niet alleen de boerderij werd gerestaureerd, maar ook het bakhuis en de waterput. Tot 1975 stond er ook een dwarsdeelschuur en die wordt ook gebouwd. Tevens is er een boerderijtuin aangelegd. Het oudste monument van Lennisheuvel is nu een Bed & Breakfast.


Direct na het verlaten van de bebouwde kom voorbij het plaatsnaambord “Lennisheuvel” gaat de tocht rechtsaf een onverhard pad in tot een beekje met de naam “Heerenloop”.


Bij het genoemde bord ga je linksaf via een graspad en kom je uit bij de rivier de Beerze. Je bent dan in natuurgebied Smalwater wat weer deel uitmaakt van het grotere gebied Kampina.

 

Even verderop over een brug over de Beerze en dan volg je geruime tijd deze rivier.


Op een punt van de wandeling buigt de Beerze af naar rechts en kom je bij de rivier de Kleine Aa die hier in de Beerze uitkomt.

(Zie de routebeschrijving bij punt 2.)

De Kleine Aa begint ten zuidwesten van de plaats Esch en vormt een verbinding tussen de Essche Stroom en de Beerze.

Je volgt de Kleine Aa over mooie graspaden waar je in deze tijd van het jaar tussen de hoge bruingekleurde varens loopt.


Onderweg werd ik verrast door een wit paard wat door het water van de Kleine Aa stapte op zoek naar eten.


 

De tocht gaat even later weg van de Kleine Aa en voorbij een dierencrematorium kom je in een bosgebied. Daar zorgden enkele paddenstoelen en de vele bruin/rode bladeren van de vele beukenbomen voor een herfstachtige sfeer.

 

 

 

Via kronkelige paadjes over een heuvelachtig terrein loop je door een mooi bosgebied van sparren en beukenbomen. Hier ook sporen van bosbeheer gelet op de resten van omgezaagde bomen waarop mossen welig tieren.


De tocht leidt naar het uitgestrekte heidegebied van de Kampina met diverse mooie vennen, waaronder de Huisvennen (middelste foto)

en het Palingven (rechtse foto).


Even later bij een wat open gebied passeer je een opvallend berkenbosje met de kenmerkende witte stammen van deze bomen. De kleur van de bruine varens op de voorgrond en van het achterliggende buntgras doen de berkenstammen nog lichter lijken.


 

 

Op een van de banken onderweg is het even genieten van de omgeving en kun je even op je gemak de eigen meegebrachte boterhammen opeten.

 

Blijkbaar had de maker van de bank dezelfde gedachte.

 

In het heidegebied van de Kampina in de buurt van het Belversven ligt een molensteen (zie punt 4 van de routebeschrijving).

 

Men vermoedt dat deze steen uit de Eifel in Duitsland afkomstig is uit de omgeving van de plaats Mayen. Deze molensteen is gebruikt in de Kerkhovense molen in Oisterwijk. Gezien de smalle kerven in de steen denkt men dat het een zogenaamde runsteen is waarmee eikenbast werd vermalen tot eek of run. Dat was dan weer de looistof voor leerlooierijen. De molensteen met een gewicht van ongeveer 2000 kg zou hier in 1956 zijn gelegd als markeringspunt voor de nieuwe grens tussen Oisterwijk en Boxtel.


Over de zandpaden op de Kampinasche Heide gaat de tocht richting het Kromven (rechtse foto). In de verte staan twee opvallende bomen in het landschap, waaronder een zitbank (onderste twee foto's). Met in dit jaargetijde geen blad aan de bomen probeer ik me voor te stellen hoe aangenaam het hier zal zijn in de schaduw tijdens een zonovergoten warme zomerse dag.


Na een behoorlijk nat en modderig stuk van de wandeling buigt het pad naar links voor het ven Kattelaarsput en gaat verderop langs het Ansumven (zie bij punt 5 van de routebeschrijving).

In de buurt van het Ansumven liepen enkele paarden die net als de koeien (zoals het Franse ras de Blonde d’Aquitane en de Brandrode runderen) worden ingezet als grazers voor het natuurgebied.


Je komt uit op de “Annadreef”.

Het pad ligt er al vanaf 1600 toen bewoners van de landbouwenclave Balsvoort elke zondag naar de kerk liepen in Boxtel om de kerkdienst bij te wonen. Toch een wandeling van zo’n vijf kilometer!

 

Er staat een mooie witte woning met de naam Kampina.

 

Tot 1944 stond hier ook al een huis, maar dat werd door de Duitsers toen vernietigd. Na de Tweede Wereldoorlog is het in 1947 weer door de toenmalige boswachter Van Ham herbouwd, nagenoeg hetzelfde als het eerste huis. Tot 1996 heeft het huis dienstgedaan als boswachterswoning. Na een verhuurperiode is het in 2008 in erfpacht verkocht. De grond is eigendom van Natuurmonumenten.


Het laatste deel van de wandeling is een aangename verrassing. Je komt weer bij de rivier de Beerze en loopt over een fraai pad langs de kronkelende rivier voordat je uiteindelijk weer in Lennisheuvel komt.

 

Ook in de wintertijd is het hier mooi, maar in de zomer zal het een totaal ander aanzicht geven. Deze wandeling zou je dan ook in de verschillende jaargetijden moeten doen.


Reactie plaatsen

Reacties

Toon Sanders
4 jaar geleden

helemaal eens met onderstaande reacties Willem!!

Kelly snels
4 jaar geleden

Erg mooi stuk! Ik kom zelf ook uit lennisheuvel en wist dit nog allemaal niet, maar ik wist wel dat je er erg mooi kan wandelen in de natuur!

Willem
4 jaar geleden

Bedankt voor jouw opmerkzaamheid Adrie,.
Ik heb een dubbel stukje tekst verwijderd.

Adrie
4 jaar geleden

Mooie verslag/fotoreportage! Het is inderdaad een gebied dat in elk jaargetijden een geheel ander beeld laat zien. De twee opvallende bomen in het midden van de Kampina is een mooi pauze punt met weidse vergezichten. Ik heb de link bijgevoegd aan jouw reactie kunnen wandelaars een voorproefje nemen.
P.S. Misschien is het de bedoeling je hebt twee keer dezelfde tekst bij het stukje met o.a. de twee bomen staan.


Maak jouw eigen website met JouwWeb