In de maand december heb ik een wandeling gemaakt in de omgeving van het dorp Sterksel. Het dorp behoort bij de gemeente Heeze-Leende.

De routebeschrijving van deze wandeling met een lengte van 21 kilometer kun je vinden op de site www.klikprintenwandel.nl/wandelroutes/door-de-pan/ 

De wandeling start in Sterksel bij de Heilige Catharina van Alexandrië kerk.

Hierbij hoort een legende over deze Catharina.

Elke heilige wordt afgebeeld met een attribuut dat verwijst naar zijn/haar leven en/of sterven. De H. Catharina (ca. 287 - ca. 305) wordt meestal afgebeeld als een beeldschone jonge vrouw met een gebroken wiel met scherpe uitstekende punten (vandaar dat ze ook wel ‘Sint Catharina met het rad’ genoemd wordt). Soms heeft ze ook nog een palmtak (die verwijst naar de overwinning door de marteldood), een boek en schrijfstift (die verwijzen naar haar wijsheid en kennis) en een zwaard (vanwege haar vurigheid). Ze was afkomstig uit een welgestelde niet-christelijke familie in Alexandrië, Egypte. Volgens de overleveringen was zij een bijzonder mooie jonge vrouw. Toen Catharina 18 jaar oud was, begon keizer Maxentius de christenen te vervolgen (305-312). Catharina stapte zonder vrees op de keizer af om hem haar afkeuring over zijn wreedheden kenbaar te maken. In een twistgesprek met de keizer in een heidense tempel toonde zij aan dat de Romeinse goden afgoden waren. Omdat de keizer geen weerwoord had tegen Catharina’s argumenten, ontbood hij de vijftig meest prestigieuze filosofen van het Romeinse Rijk voor een dispuut met Catharina. Zij wist ze alle vijftig te overtuigen van de waarheid van het christelijke geloof. De keizer ontstak daarop in zo’n grote woede dat hij ze alle vijftig liet onthoofden. Vervolgens probeerde keizer Maxentius, geïntrigeerd als hij was door Catharina, haar voor zich te winnen door haar aan te bieden om koningin te worden. Catharina weigerde echter resoluut, waarop hij haar liet geselen en in de gevangenis liet gooien. Daarop wilde de keizer haar laten verpletteren met een rad waarop scherpe ijzeren punten waren gemonteerd. In plaats van Catharina brak echter het rad, getroffen door de bliksem. Hij wilde haar laten verbranden, maar het vuur waaide uiteen en verbrandde de beulen. Uiteindelijk lukte het dan toch haar te onthoofden. Uit haar hals wond stroomde melk die de stad van de pest bevrijdde. Haar lichaam is door engelen naar de Sinaïberg gebracht, waar het rond het jaar 800 door pelgrims werd teruggevonden. Het was nog steeds in goede staat. Naast de berg werd later Het Katharinaklooster gebouwd.

Op 25 november is haar naamdag.

Een stukje verder kom je in het 275 hectaren grote natuurgebied “Lange Bleek” (zie punt 2. van de routebeschrijving). Het sluit aan bij de Herbertusbossen in Heeze en bij de Somerense Heide. Het totale gebied valt onder het beheer van het Brabants Landschap.

De naam “Lange Bleek” komt van een ven met die naam. Dat ven bestaat echter niet meer omdat het is drooggelegd.

Er ligt wel een ander ven met de naam Bultven.

Over paden door het bos die aan weerskanten zijn bedekt met diverse mossen kom je bij het fraai gelegen Bultven (2e foto hierboven).

Na het passeren van het Bultven loop je door een beukenbos. Alle bomen hebben inmiddels hun blad verloren en op de grond ligt een rood/bruin tapijt van alle afgevallen bladeren. Met daarbij de laagstaande zon levert dat prachtige plaatjes op.

Via een smal slingerend bospad - zie punt 4 van de routebeschrijving – met nog de aanwezige dauwdruppels aan de dennennaalden, kom je op het grondgebied van Someren. De route volgt een klein stukje van de “Zevenvennenroute” en voert langs het grote Keelven (foto hieronder).

Een stuk verderop kom je langs een gedenkteken. Het is een Drentse zwerfkei. De beschrijving op de plaquette maakt duidelijk waarom dit hier staat.

Voor de volledigheid een uitgebreidere verklaring.

Gedenksteen uit 1997 met Drentse zwerfkei op de plaats van een van de Douanepalen die hier in 1662 geplaatst zijn. Na de Tachtigjarige oorlog werden er in 1662 zogenaamde Douanepalen neergezet in het kader van belastinginning voor de republiek der Zeven Provinciën. Die zogenaamde ‘konvoyen en licenten’; werden geïnd door de ‘Admiraliteyt van de Maeze’, de latere landelijke belastingdienst. Dragonders, douaniers te paard ,controleerden de handelswaren, die de grens passeerden. Één van die palen stond op de Somerense Heide bij Sterksel en staat nu in Someren bekend als de Keiepoal, en daarvoor als Wilhelmina paal. Op 06-09-1898 werd de 18-jarige Wilhelmina tot koningin der Nederlanden gekroond. Ter gelegenheid daarvan besloot de gemeenteraad van Someren, een jaar later, de hardstenen paal uit de heide naar het dorp te halen. De douanepaal werd voorzien van de inscriptie “Hulde aan onze koningin, 6 september 1898”. En werd daarna als ‘Keiepaol’ een ludiek mikpunt van de jaarlijkse carnavalsvieringen. In 1997 werd het monument met de zwerfkei geplaatst door de schooljeugd van Someren Heide op de oude plek van de douanepaal op de grens met Sterksel.

De route verder volgend steek je op een gegeven moment het Sterkselsch Kanaal over (zie punt 8 van de routebeschrijving) en daarna het fraaie beekje de Sterkselsche Aa.

In het natuurgebied De Pan, op het grondgebied van Heeze, loop je over mooie paden.

Uiteindelijk steek je nogmaals het Sterkselsch Kanaal over en loop je langs het kanaal weer naar de kerk in het dorp.

Het kanaal is van 1916 tot 1920 gegraven en is 6 kilometer lang.

Destijds was de waterloop nodig bij ontginningswerkzaamheden van N.V. De Heerlijkheid Sterksel. Via het kanaaltje lieten ze het water uit het Peel- en Turfven stromen om beide gebieden op die manier droog te kunnen leggen. Het Sterkselsch Kanaal loopt deels parallel aan het riviertje de Sterkselse Aa, waarvan het zuidoostelijk van Sterksel afgetakt werd. 

In 2018 zakte het waterpeil in het kanaal drastisch en dreigde geheel droog te vallen.

Door Waterschap De Dommel en vrijwilligers van visverenigingen zijn toen alle vissen gevangen. Zo’n duizend exemplaren, waaronder karpers, baarzen, zeelten en voorns, werden overgezet in de Buulder Aa en een visvijver in Heeze.